تاریخچه رنگ خودرو :

تاریخچه رنگ خودرو :

• 1392/05/06
• رامین شریف زاده

وقتی خودرویی را می‌خرید، اولین چیزی که شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد، رنگ آن است.

تمامی سازندگان، ویژگی‌های خودروی تولیدی‌شان را فهرست‌وار در اختیار مشتریان قرار می‌دهند اما تمام این ویژگی‌ها پس از نگاه اول خریدار به خودرو مدنظر قرار می‌گیرند.

این نکته کلیدی، مهمترین دلیل اختصاص هزینه‌ای قابل توجه به سالن رنگ یک کارخانه خودروسازی است زیرا خودروسازها می‌دانند «رنگ» کلید فروش خودروست. تاریخچه تاریخچه رنگ خودرو به یک قرن پیش برمی‌گردد. اگرچه انسان روکش دهی سنگ، چوب و فلز را هزاران سال قبل تجربه کرده است اما روکش دهی وسیله نقلیه موتوری به کمتر از چند سال پس از تأسیس کمپانی فورد توسط هانری فورد برمی‌گردد.

روکش‌های اولیه خودرو لاکی بودند که از زمان قدیم نیز در صنایع دیگر استفاده می‌شدند. بیش از 20 سال پیش لاک‌های خودرو توسط برس روی بدنه اعمال می‌شد سپس با سمباده صاف و بعد از آن پولیش می‌شد تا سطحی صیقلی به دست آید که این فرایند برای هر خودرو چند هفته به طول می‌انجامید. به دلیل محدودیت مواد و فرایند، خودروهای ابتدایی از نظر رنگ متنوع نبودند و به همین دلیل هانری فورد گفته بود «شما می‌توانید ماشینی با رنگ دلخواه داشته باشید؛ مشروط بر این که آن رنگ سیاه باشد.» لعاب‌های خودرو در دهه 30 مقدار زیادی مواد جدید و روکش‌هایی شامل رزین آلکید که برای روکش دهی مناسب تشخیص داده شده بودند، ساخته شدند که «لعاب کوره‌ای» نام گرفتند.

فایده لعاب کوره‌ای آن است که می‌تواند با ضخامت بیشتری اعمال شود و به عبارت دیگر هزینه کمتری دارد. این سیستم نیز مانند روش‌های قبلی نیازمند روکش‌های چندلایه و استفاده از سمباده بین لایه‌ها بود اما در روش جدید زمان به شدت کاهش می‌یافت و عمل روکش دهی با اسپری انجام می‌گرفت (در این دوره گان‌های مخصوص اسپری به روش اتمایز تکمیل شد) و این روش تا 1950 ادامه یافت.

آکریلیک‌های دما بالا اواسط دهه 50 جنرال موتورز ـ رقیب فورد ـ شروع به فعالیت در خصوص فرایند جدیدی به نام «Reflow» کرد. فرایند مذکور از رنگ بر پایه رزین آکریلیک آغاز شد که حلال‌هایش بعد از اعمال روی بدنه می‌توانست به سرعت تبخیر شود و سطح آن صاف و یکدست گردد و سپس به آن حرارت دهند. در مقایسه با لعاب‌های کوره‌ای، براقیت آن کاهش یافت اما فرایند سریع‌تر و کارآمدتر بود. دیگر خودروسازان نیز از روش جنرال موتورز پیروی کردند. بازگشت به روش فورد بیشتر مردم، خودروهای درخشان و براق را دوست دارند و این اولین چیزی است که در خودرو به چشم می‌آید. در سال 1960 کمپانی فورد این نکته را فهمید و به سراغ روش‌های کوره‌ای رفت که در آنها از رنگ‌های کوره‌ای استفاده می‌شد. فورد با تیمی که لعاب‌های کوره‌ای را ساخته بودند همکاری کرد این محصول با براقیت بالا می‌توانست برای اصلاح پایداری رنگ «Over Cure» شود این روش تا دهه 70 در سراسر دنیا استفاده می‌شد.

ژاپن وارد بازار می‌شود وقتی در دهه 70 مشکل بنزین و سوخت به وجود آمد، کم مصرف بودن خودروهای ژاپنی باعث افزایش حضورشان در امریکای شمالی شد و محصولات جدید ژاپنی سهم بازار قابل توجهی را به دست آوردند. در این دوره، خودروسازهای ژاپنی و اروپایی به استفاده از سیستم‌های رنگ آمیزی دولایه با استفاده از رزین آکریلیک مبادرت ورزیدند و این روش به سرعت گسترش یافت.

رقابت؛ محرک توسعه اواخر دهه 70 تعداد تأمین کنندگان رنگ به چند صد مورد رسید؛ به طوری که شدت رشد محصولات جدید با نام DUPONT, BASF, PPG حیرت انگیز بود. ارائه محصولات جدید و ابتکاری به خودروسازان اجازه می‌داد بهترین فرایند و محصول را انتخاب کنند. در آن زمان سیستم‌های رنگ چندلایه زیبا و عالی که امروز می‌شناسیم تا حد زیادی برپایه تجربه استوار بودند و هدف از آنها اصلاح براقیت و عمق تصویر بود.

 

در سال 1978 سیستم استفاده از فرایند رنگ آمیزی چندلایه کامل شد که البته دوام و پایداری نداشت. خراب شدن لایه شفاف در سیستم‌های اولیه بعد از دو تا سه سال مشکلی همگانی بود. برای این که خودروسازان امریکایی از این سیستم رنگ مطمئن شوند، ده سال صرف توسعه آن شد. با توجه به این که امریکایی‌ها خودرویشان را پنج سال نگهداری می‌کنند، پایداری و استحکام رنگ پنج سال بود. دولت وارد میدان می‌شود اواخر دهه 80 و 90 خودروسازان و سازندگان رنگ تغییرات عمده‌ای را شاهد بودند. نگرانی در خصوص مواد تشکیل دهنده رنگ و روش‌های اعمال و تأثیرات آن بر کره زمین باعث دخالت دولت (امریکا) شد.

در پاسخ به این نگرانی، صنعت نیز به دنبال کاهش مواد فرار آلی رفت.

 

 

 

 

 

قوانین جدید در برگیرنده محتوا و نحوه اعمال رنگ روی بدنه بود و دولت میزان مجاز مواد فرار آلی را به شدت کاهش داد.

 

برای مقابله با چالش VOC کمتر، صنعت رنگ ترکیبات یورتان و پلی یورتانی را که امروزه به خوبی آنها را می‌شناسیم، معرفی کرد. نمونه‌های اولیه یورتان و پلی یورتان، دارای شکست‌های زودهنگام زیادی بودند و توسط مواد شیمیایی متداول نظیر واکس‌ها و پولیش‌های حاوی مواد نفتی، آسیب جدی می‌دیدند. این مشکل، بحث و گفت و گوهای بسیاری را در مورد مراقبت از خودرو ایجاد و صنعت رنگ را ناگزیر از فعالیت برای رفع آن کرد. امروزه سیستم‌های رنگ اغلب برپایه آب، چند مرحله‌ای، با لایه شفاف و به طور کلی بهتر از هر زمان دیگرند. این سیستم شفافیت، وضوح تصویر و براقیت بالایی ایجاد کرده و در یک کلام از کلاس بالاتری برخوردار است و وقتی درست و خوب نگهداری شود برای مدت زمان طولانی کیفیت خود را حفظ خواهد کرد. عوامل تهدید کننده لایه شفاف عوامل تهدید کننده رنگ خودرو را می‌توان به دو دسته شیمیایی و فیزیکی تقسیم کرد.

الف) عوامل شیمیایی ـ باران اسیدی قطراتی که معمولا روی خودرو می‌نشیند و بعد از مدتی خشک می‌شود و ما نیز به آن توجه نمی‌کنیم، باقیمانده باران اسیدی است. وقتی باران یا برف می‌بارد، آلودگی‌های محیطی نظیر اسید سولفوریک و اسید نیتریک که توسط کارخانه‌ها، اگزوز کامیون‌ها و خودروهای سواری ایجاد می‌شود را به دام می‌اندازد و روی خودرو می‌نشاند که البته این پدیده موقع نشستن قطرات شبنم هنگام صبح نیز صادق است. آلاینده‌ها به دلیل سنگینی در انتهای قطره قرار می‌گیرند و به طور مستقیم با سطح رنگ در تماس هستند. بر اثر تابش نور خورشید، آب تبخیر و اسید غلیظ می‌شود و باعث رد و اثر (Etching) روی لایه شفاف می‌گردد که اثر آن روی سطح رنگ باقی می‌ماند. از این رو توصیه می‌شود بعد از بارش باران یا برف خودرو را در اولین فرصت بشویید.

ـ اکسید شدن این پدیده در خودروهایی که فاقد لایه شفاف هستند، اهمیت دارد و می‌تواند سطح رنگ دارای پیگمنت را به مرور زمان اکسید و مات کند؛ به گونه‌ای که فرد متوجه نشود. با استفاده از پولیش می‌توان این لایه اکسید را از بین برد و سطح رنگ را دوباره براق کرد. ـ اشعه ماورای بنفش در نسل جدید رنگ که دارای لایه شفاف است، اکسید شدن اهمیت کمتری دارد اما در عوض اشعه ماورای بنفش به عنوان خطرناک‌ترین عامل از بین برنده لایه شفاف مطرح است که باعث تخریب رزین و زرد شدن لایه شفاف می‌شود. توصیه می‌شود برای رفع این مشکل خودرو در طول روز در سایه قرار داشته باشد و یا از پوشش استفاده شود. ـ واکس و پولیش نامناسب از آنجا که بعضی از واکس‌ها و پولیش‌ها دارای مواد نفتی‌اند که می‌توانند به سطح رنگ آسیب برسانند، توصیه می‌شود در انتخاب مواد مذکور دقت لازم به عمل آید.

ـ مایع شست و شوی نامناسب بسیاری از مردم خودرویشان را با مایع ظرفشویی می‌شویند که باعث تخریب قطعات لاستیکی، پلاستیکی و رنگ می‌شود. دانستن این نکته ضروری است که مایع ظرفشویی برای پاک کردن چربی و روغن ساخته شده است و این مواد به راحتی واکس محافظ رنگ را لخته می‌کنند و رطوبت موجود در قطعات لاستیکی و پلاستیکی را از بین می‌برند.

در کارواش‌های سکه‌ای چون به جای برس از شوینده‌های قوی استفاده می‌شود، رنگ خودرو آسیب می‌بیند.

شوینده خودرو باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

1- قدری قلیایی باشد تا مواد اسیدی سطح جاده را که روی خودرو نشسته‌اند، خنثی کند.

2- از روان کنندگی خوب برای حفاظت لایه شفاف از خط و خش و اثرات مارپیچی برخوردار باشد.

3- عاری از موادی باشد که پس از خشک شدن روی خودرو اثر می‌گذارند.

4- حاوی عوامل براق کننده برای حفظ براقیت و خشک شدن سریع باشد.

ب) عوامل فیزیکی در کارواش‌هایی که از برس‌های دوار استفاده می‌کنند، اثر مارپیچی روی سطح لایه شفاف ایجاد می‌شود. بهتر است به کارواش‌هایی که از آب با فشار بالا استفاده می‌کنند، مراجعه شود. از دستمال‌هایی که تار و پود متراکم ندارند استفاده نشود زیرا باعث به تله افتادن سنگریزه‌ها و ایجاد خط و خش روی لایه شفاف می‌شود. توصیه می‌شود از دستمال‌هایی نظیر میکروفایبرها استفاده شود.

ـ روش‌های مراقبت پیشرفت‌های حاصل در تکنولوژی لایه شفاف، به تبلیغات اغراق آمیزی در میان فروشندگان خودروهای دست اول منجر شد؛ به طوری که بسیاری از آنها به مشتریان خود می‌گفتند رنگ خودرو به نگهداری و مراقبت نیاز ندارد. اگرچه از زمانی که تکنولوژی رنگ روکش نهایی با طول عمر بالا را عرضه کرده، این حرف چندان دور از واقعیت نیست اما این روکش نهایی نیز اکسید می‌شود و در برابر عوامل محیطی رسوخ پذیر است بنابراین به مراقبت نیاز دارد.

تبلیغات فروشندگانی که لایه شفاف را لایه‌ای رسوخ ناپذیر معرفی می‌کنند نسبت به گروهی که می‌گویند لایه شفاف به نگهداری نیاز ندارد، ضرر کمتری دارد اما به واقع لایه شفافی که رسوخ ناپذیر باشد، وجود ندارد. چطور ممکن است یک لایه با ضخامت یک میلیونیم اینچ، خودروی شما را برای مدت طولانی حفاظت کند؟ به این دلیل شست و شوی منظم و هفتگی برای خودروهای درون شهری توصیه می‌شود. نکاتی در مورد شستن خودرو تجربه نشان داده است، نکاتی که در ذیل مطرح می‌شود،

هنگام شست و شوی خودرو کمترین آسیب را به لایه شفاف می‌رساند: 1

- برای شست و شوی خودرو ابتدا چرخ‌ها را بشویید و بقیه قسمت‌ها را در مرحله بعد و با تعویض دستمال و ظرف آب شست و شو دهید چون غبارهای ترمز بسیار خورنده‌اند.

2- مطمئن شوید خودرو خنک است. شست و شو را حتی‌المقدور در سایه انجام دهید. سطح گرم خودرو باعث تبخیر سریع آب و باقی ماندن املاح موجود در آن روی رنگ می‌شود.

3- پس از شستن چرخ‌‏ها، دستمال و آب را تعویض و شستن را از بالا به پایین آغاز کنید. 4- در پایان، کل سطح خودرو را با آب بشویید و سپس آن را خشک کنید.

5- برای خشک کردن از حوله‌ای با الیاف ریز و متراکم استفاده کنید. آن را روی سطح پهن کنید و به سمت خود بکشید و پس از جمع کردن، آبگیری کنید. این روش، اثر مارپیچی را در سطح لایه شفاف کاهش می‌دهد.

6- علاوه بر شست و شوی خودرو، توصیه می‌شود برای زدودن اکسید و حفظ براقیت، سالی یک یا دو مرتبه سطح لایه شفاف پولیش بخورد و به منظور حفاظت آن واکس زده شود.